Дали, од кога и колку може да бидат зголемени пензиите, за кои категории пензионери, според кое законско решение и како при сето тоа да се одржи фискална стабилност, а во исто време и стабилноста на самиот Фонд за редовна исплата на обврските кон пензионерите, потребна е сериозна анализа, јавна расправа, консултации, а не гола пропагандна реторика и спинување од типот ВМРО-ДПМНЕ мисли на пензионерите, а СДСМ и ДУИ не ги есапат. Впрочем, ВМРО-ДПМНЕ не кажува дека станува збор за огромна сума пари – според нашата пресметка над 87 милиони евра, а исто така, не кажува ниту од каде би се обезбедиле и кои би биле последиците
Пишува: Теофил Блажевски
Никола Мицевски, пратеник и шеф на пратеничка група на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието на РСМ, одржа прес-конференција во врска со висината на пензиите, при што се забележува спин:
Спин: Со жалење можам да констатирам дека владејачкото мнозинство едно зборува, а друго прави. Можноста да изгласаме законско решение и почеток на разговори за законско решение за зголемување на пензиите на пензионерите за 20% беше денес пред пратениците, меѓутоа пратениците од СДСМ и ДУИ гласа против ова законско решение.
[Извор: ВМРО-ДПМНЕ – Прес на Н.Мицевски – датум: 16.02.2022]
Контраспин: Пратеникот Мицевски изнесувајќи на прес-конференција дека нивниот предлог за измена на закон, со кој на пензионерите во РСМ би им се исплатиле за 20 отсто повисоки пензии почнувајќи од априлската, не поминал бидејќи за него не гласале пратеничките групи на СДСМ и ДУИ, свесно ја извртува вистината, т.е. спинува, дека „владејачкото мнозинство едно зборува, а друго прави“.
Со ваквата реторика, која потоа се повторува и во дуплиран став во форма на соопштение од неговата матична партија, Мицевски и ВМРО-ДПМНЕ комуницираат со јавноста со порака дека тие се за зголемување на пензиите на една од најранливите групи – пензионерите, додека овие што се на власт не ги сакале, не мислеле на нив, итн.
Зошто е ова спин? Едноставно поради пресложеноста на самото прашање за функционирањето на пензискиот систем, редовната исплата на пензиите, финансиската стабилност на буџетот, но и генерално во земјата, за кои најодговорни се токму Владата, Фондот за пензиско осигурување, НБРСМ и некои други институции, вклучувајќи го тука и Собранието и одговорноста што ја носат пратениците преку нивните одлуки. И тие на ВМРО-ДПМНЕ, се разбира.
Кога се зборува за ова прашање треба да се има предвид дека пензискиот фонд во РСМ се полни од придонесите од вработените во целата земја по законска основа и од трансфери од централниот Буџет. Во јануари 2022 имало 326.841 пензионери, а просечната пензија изнесувала 16.297 денари. Пензиите според закон и Устав се исплаќаат редовно, а за да го стори тоа Фондот, користи средства прибрани по основа на придонеси од плати и се разбира, како и во секоја држава, од државни трансфери за помош на пензискиот фонд. Е, тие државни трансфери испланирани во Буџетот на РСМ за 2022 и изгласан од пратениците во Собранието, изнесуваат 30 милијарди, 196 милиони и 500 илјади денари или 490 милиони евра (види Буџет 2022, стр.156, ставка 431), додека во 2021 година за таа намена биле исплатени 32.187 милијарди денари или 522,5 милиони евра.
Според Мицевски, предлогот на ВМРО-ДПМНЕ е зголемување за 20 отсто за сите пензии. Бидејќи процентот на приходите по основ на придонеси од плати не се менува, тоа значи дека за таква исплата треба да се одвојат дополнително пари од буџетот или алтернативно од Фондот доколку има вишок на средства во моментов. Со други зборови, ВМРО-ДПМНЕ бара ставката за трансфер кон Фондот за пензиско и инвалидско осигурување од централниот буџет да се зголеми од март за 20 отсто. Ако се проектира на годишно ниво од сумата 522,5 милиони евра, значи месечно по 43,5 милиони евра и зголемено за 20 отсто, за 10 месеци тоа би било вкупно околу 87 милиони евра плус, од март до крајот на декември 2022 година.
Се разбира дека тоа е огромна сума. Но, за да може да биде исплатена, треба да се направат сериозни анализи. Од каде да се обезбедат? Од каде ќе се крати? Ако се со ребаланс на буџетот, од каде ќе бидат обезбедени тие дополнителни средства? Со ново задолжување кај домашни и странски извори? Со благајнички записи или со нова евро-обврзница…? Дали потоа опозицијата ќе излезе со ново соопштение во кое ќе тврди дека владејачката гарнитура одново се задолжува и го зголемува јавниот и долгот на секој граѓанин во земјата?
Ништо од ова не се наведува во барањето за измена на законот од ВМРО-ДПМНЕ за зголемувањето на пензиите, впрочем, исто како што ништо не се кажува во нивните соопштенија и барања и во Собранието и надвор од Собранието кога зборуваат за скалесто зголемување на сите плати согласно минималната, а тоа значи стотина милиони евра плус.
Самиот Мицевски на споменатата прес-конференција што е предмет на оваа анализа, на прашањето од новинарите „има ли пресметка или треба да истражуваат за колку пензионери се работи“, одговара со општи фрази од типот „сметаме дека е достоинствено да им се помогне со одредени средства како би можеле овие зголемувања на цените на производите, електричната енергија па и на лековите кои што ги користат во огромен број, едноставно да им го олесниме начинот на живот и поминувањето на еден месец на секој пензионер“. Колку е тоа „одредени“, Мицевски не кажува.
Оттука, дали, од кога и колку може да бидат зголемени пензиите, за кои категории пензионери, според кое законско решение и како при сето тоа да се одржи фискална стабилност, а во исто време стабилноста на самиот Фонд за редовна исплата на обврските кон пензионерите, потребна е сериозна анализа, јавна расправа, консултации, а не гола пропагандна реторика и спинување од типот ВМРО-ДПМНЕ мисли на пензионерите, а СДСМ и ДУИ не ги есапи. Пензискиот систем во РСМ и грижата за пензионерите не треба да се ничија пропагандна желботека, па и на ВМРО-ДПМНЕ. Истото се однесува и на Владата, на СДСМ и на ДУИ, кога зборуваат дека ќе се зголемат пензиите и ќе измени системот за пресметка на усогласување на пензиите со инфлацијата, системот на плати и трошоци во земјата.
Поради тоа, искажаниот став на Мицевски и ВМРО-ДПМЕН го препознаваме и оценуваме како извртување на вистината, т.е. спин.
Овој напис е изработен во рамките проектот Проверка на фактите за напредокот на Северна Македонија кон ЕУ, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
Крадењето авторски текстови е казниво со закон. Преземање авторски текстови и фотографии од ©DRNKA.MK е дозволено само делумно и со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
