Петнаесеттото издание на Европската недела за намалување на отпадот (EWWR), кое трае до 26 ноември 2023 година, ќе привлече внимание на овогодинешниот тематски фокус – Пакувањето. Серијата настани на EU Youth Cinema: Green Deal особено ќе ги охрабри младите да спроведат акции за подигнување на свеста за одржливо управување со ресурсите и со отпадот.
Пакувањето има огромно влијание врз животната средина. Во однос на употребата на нечист материјал, 40% од пластиката и 50% од хартијата што се користи во Европската унија е наменета за пакување – со нагорен тренд. Во просек, секој жител на ЕУ, во 2021 година создал 189 килограми отпад од пакување. Во текот на изминатите десет години, количината е зголемена за над 20 проценти.
Ситуацијата уште повеќе ја влошува големото количество отпад што може да се рециклира, но кое поради недостаток на инфраструктура за рециклирање и непрофитабилност на овој процес, завршува на депонии. Понатаму, значителен дел не е ниту собран што, секако, има погубни ефекти врз нашата животната средина, особено океаните. За да се справи со оваа ситуација, Европската комисија постави цел до 2030 година, сите пакувања да бидат за еднократна употреба или да се рециклира на економски изводлив начин за да се намали прекумерното пакување, а со тоа и отпадот од пакувањето. Улогата на превенцијата на отпадот е клучна за постигнување на оваа цел.
По филмот, младите луѓе дискустираа со Мила Јовановска – Go Green Скопје, Борче Кузмановски, управител на колективен постапувач за отпадни гуми Гуматек и Братислава Танасковиќ, проектен раководител општина Аеродром.
Отпадот е една од најважните теми за младите, по урбанизмот и транспортот. Ова се покажа и во нашето национално истражување “Запознаеност, можности и бариери кај младите за учество во зелени политики на локално ниво”. Настани како овој, каде младите преку филм учат дека темите од зелениот договор се важни, да ги разберат зелените приоритети и да го најдат своето место и улога во борбата против климатските промени“, вели Мила Јовановска, Go Green Скопје.
Подигнување на свеста
Мултикултурното транснационално EU Youth Cinema: Green Deal, ја поддржува овогодинешната Европска недела за намалување на отпадот со атрактивна програма за стриминг, која исто така, бесплатно, е достапна за сите заинтересираните лица преку www.euyc.green. Дополнително, избраните филмови се понудени на училиштата низ многу европски кина – во Северна Македонија, Австрија, Хрватска, Романија и Словенија, заедно со организирани дискусии со гости. Целта е да се подигне свеста за однесувањето меѓу публиката и силното влијание врз животната средина преку пакувањето, обезбедување инпути, идеи и поддршка за промовирање на поодржлива потрошувачка.
Во Скопје, на 21.11.2023 година, околу 300 студенти го гледаа австрискиот документарен филм „ЗЕЛЕНАТА ЛАГА“ од Вернер Бут. Централната порака на неговиот истражувачки документарец е: „Ако се повеќе и повеќе луѓето ги разбираат деструктивните механизми на корпорациите и дерегулираниот капитализам, лесно ќе успееме да создадеме систем на кој повеќе не му се потребни зелени лаги“.
„Од најголема важност е да се даде приоритет на првото начело во управувањето со отпадот, намалување на создавањето на отпад. „Бидејќи од кога ќе се создаде отпадот, треба да се премине на барање соодветни начини како најдобро да се справиме со него, да градиме системи на управување со отпад, вклучување на повеќе засегнати страни како колективни постапувачи, транспортери, рециклатори и обезбедување големи средства за одржување на тие системи. Се ова може, значително, да се намали доколку направиме промени во самиот почеток, односно при создавање отпад со мали промени во нашите навики“, објаснува Борче Кузмановски, управител на колективен постапувач за отпадни гуми Гуматек.
Ајде заедно да ја направиме Европа позелена!
Целата програма на EU Youth Cinema: Green Deal се нуди бесплатно благодарение на ЕУ финансирање (Програма: Развој на публика и филмско образование) и кофинансирање од страна на австриското Министерство за клима (BMK), Друштвото за собирање аудиовизуелни материјали (VAM) и Vienna Insurance Group и Makedonija Insurance, Winner и Winner Life. Сите партнери и поддржувачи не само што изразуваат поддршка за целите на EU Youth Cinema: Green Deal, туку и ја споделуваат неговата филозофија. Хартвиг Логер, извршен директор на Vienna Insurance Group, вели „долгорочно планирање, кое затоа станува и одржливо, е основниот пристап на осигурителната компанија. За да го постигнеме ова, потребна ни е недопрена економска и еколошка средина. Ова треба да биде во интерес на сите компании, бидејќи никој не може да биде успешен, економски или на кој било друг начин доколку недостасуваат овие услови. Ова го прави уште повеќе важно за нас да го следиме зелениот договор на ЕУ. На крајот на краиштата, се работи за иднина вредна за живеење за помладата генерација“.
„За младите да станат главни актери на позитивни промени во општеството, имаме должностда им овозможиме услови да ги реализираат тие промени. Општина Аеродром, преку проектот Clean AirDrom, кој е финансиран од ЕУ, воспоставува систем за управување со отпадот од пакување, во кој освен домаќинствата, главни актери стануваат младите“, вели Братислава Танасковиќ, проектен раководител општина Аеродром.
Дополнително, Cineplexx International Cinema Group го поддржува проектот како ексклузивно кино партнер. Кристоф Папоусек, финансиски директор и ко-партнер на Cineplexx, рече дека „киното е место каде што луѓето се здружуваме за да споделиме емоции, а во случајот со овој проект, исто така, знаењето и инспирацијата, најдобро одговараат да ја мотивираме и инспирираме младата публика и да создадеме чувство на заедница, што се надеваме дека на крајот ќе се рефлектира и во многу иницијативи за заштита на климата’’.
За EU Youth Cinema: Green Deal
EU Youth Cinema: Green Deal, активен од март 2022 година во Северна Македонија, Австрија, Хрватска, Словенија и Романија, е управувано од австриското здружение LET’S CEE Film Festival и имплементирано заедно со локалните координатори EPEKA (Словенија) и Go Green (Северна Македонија). Активностите за односи со јавноста се управувани од Агенцијата Chapter 4. Програмата моментално се состои од над 30 европски филмови, кои се прикажуваат во кината и се емитуваат онлајн. Дидактичките материјали и меѓунационалната маркетинг кампања го комплетираат иновативниот концепт. Целосната верзија на програмата, бесплатно, е достапна за сите регистрирани училишни паралелки (регистрација: www.youth-cinema.eu) во петте земји. Неколку филмови се слободно да се емитуваат бесплатно од која било заинтересирана страна ширум светот преку www.euyc.green.