Оценувањето на работата на јавната администрација се регулира генерално со Законот за работни односи, подетално со Закон за административни службеници (ЗАС) и во еден мал дел со Законот за вработените во јавниот сектор (ЗВЈС), се вели во Извештајот на „Метаморфозис“ за реформите во јавната администрација насловен како: „Администрирањето“ со администрацијата – клучен предуслов за реформите, во кој се прави пресек на состојбата со реформскиот процес од 2021 година, заклучно со 31 март 2022 година
Општо земено, административните службеници се оценуваат двапати годишно. Еднаш на половина година и еднаш на крајот на годината. Во ЗАС има детали за тоа и систем на оценки од 1 до 5.
Но, според експерти во фокус-групата, ова функционира само на хартија. Во пракса, никогаш не се даваат највисоки или најниски оценки, а за тоа постојат повеќе причини. Една од причинити е блискоста, односно тоа што вработените не сакаат да се замеруваат едни со други. Второ, никој не би се осмелил да даде најниска оценка за некој што е примен со протекции (партиски, родниниски, какви било други), затоа што се плаши од реваншизам. Во новиот ЗАС биле предвидени и воведување евидентни листови со кои би се подобрил системот на оценување и мерење на продуктивноста, изјави еден од експертите.
Доколку реално се сака да се измери продуктивноста, тоа е многу едноставно врз позната формула – број на доделени задачи подолено со број на извршени задачи и помножено со единица време, вели еден од еспертите од фокус-групата. Остануваат детали како што се и квалитативното оценување на извршените задачи. Но, големо е прашањето дали има мотив и услови ова да се спроведе внатре во администрацијата.
Според истиот експерт, во еден документ доколку се сака, може и да се ревидира и системот за плати. Во овој документ би имало каталог на работните места со табели кое место колкава плата носи и како таа би се менувала согласно повеќе параметри.
Кодекси има – тој за администрација не се применувал?
Еден значителен елемент што се однесува на интегритетот се и кодексите за однесување на сите во јавната и државната администрација. По ова прашање уште од пред неколку години е направен напредок со воведувањето кодекси. Во 2019 година Владата го промовира Кодексот за етичко однесување на членови на Влада и носители на јавни функции именувани од Владата[1]. Воведувањето на овој Кодекс беше нотирано и од Венецијанската комисија при евалуацијата на Петтиот круг од препораките до РСМ, во делот на антикорупциски мерки, што беше објавено во првиот квартал од 2021 година.
Покрај овој кодекс уште од 2014 година постои и Кодекс за административни службеници. Промена што може да се регистрира во периодот за кој пишуваме (2021/2022), е тоа што овој Кодекс е предмет на измена. Имено уште од април 2021 година на владиниот портал за електронски прописи ЕНЕР беше поставена нова предлог-верзија на Кодексот, за што расправата до средина на февруари сè уште беше отворена. Во краткиот опис се наведува дека по направена оценка за примена на Кодексот од 2014 година се дошло до заклучок дека треба да се направи нов кодекс, што упатува на прашањето зошто не се применувал – дали бидејќи не бил толку квалитетен подзаконски документ или, пак, немало волја за негово почитување и примена:
Една од заложбите на Владата на Република Северна Македонија е и враќање на довербата во институциите, а, од друга страна, на Кодексот, како подзаконски акт донесен во 2014 година, не е направена оценка за неговата примена, се наметна потребата за спроведување на ваква активност од која произлезе донесување нов Кодекс на административни службеници – се наведува на ЕНЕР.
Иако, не се дел од класичната администрација, туку се специфична дејност што е дел од јавниот сектор, Кодекс на однесување имаат и Министерството за внатрешни работи, посебен кодекс има и Полицијата, слични етички правила има и во Министерството за одбрана, т.е. Армијата итн.
Овој напис е изработен во рамките проектот Проверка на фактите за напредокот на Северна Македонија кон ЕУ, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар
Крадењето авторски текстови е казниво со закон. Преземање авторски текстови и фотографии од ©DRNKA.MK е дозволено само делумно и со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
