Сите пари од буџетот издвоени за инклузијата на Ромите се програмски определни и изнесуваат околу еден милион евра! Иако советникот за инклузија на Ромите во Кабинетот на премиерот Димитар Ковачевски на прес-конференција во април изјави дека Владата утврдила дополнителни средства за оваа година, па вкупно тие изнесуваат 73 милиони денари, нашиот преглед на ребалансот на буџетот доставен до Собранието на крајот на мај покажа дека вкупните средства за оваа намена (заведени како Поддршка на инклузијата на Ромите и спроведување на Стратегијата за инклузија 2022-2030), се околу 62,553 милиони денари или 1 еден милион и 15 илјади евра според средниот курс на Народна банка,се посочува во најновиот Извештај на „Метаморфозис“ под наслов „Основни права – Рамка има, имплементацијата варира, секаде се потребни повеќе пари“
Овие средства се наменети за потпрограми што ги спроведуваат главно Министерството за транспорт и врски, Министерството за образование и наука, Министерството за труд и социјална политика и Министерството за образование. Тие навистина се поголеми споредено со неколку години претходно, бидејќи тогаш изнесувале околу 35 милиони денари или половина од тоа што се издвојува денес, но впечатокот на експертите е дека се недоволни.
Во државата инклузијата на Ромите не се разбира како политичко прашање, туку како социјално прашање и тоа е главната слабост, поради што има и релативно бавно остварување на инклузијата. Од тука, иако зборуваме дека има политичка волја и отвореност за решавање на сите проблеми со кои се соочуваат Ромите во РСМ, работите одат и бавно. Секако дека финансирањето на мерките што произлегуваат од Стратегијата за да се оствари инклузијата се, исто така, клучни и дека околу еден милион евра колку што, еве, се издвојуваат и за оваа година се недоволни, односно малку. Но, од друга страна, извршната власт постојано може да го употреби оправдувањето од типот, зошто би издвоиле повеќе ако и издвоените не се потрошат. Такви примери имавме досега, особено во Министерството за транспорт и врски (кое ги менаџира парите од програмата за инклузија во делот на инфраструктурата и домувањето) и во Министерството за здравство (кое ги менаџира парите во оваа област и кои главно одат за здравствените асистенти).
Експертот смета и дека тој концепт на образовни или здравствени асистенти е погрешен и оти многу покорисно би било доколку во институциите од областа на образованието или здравството би биле вработени повеќе Роми. На тој начин, според експертот, ќе се оствари поголема доверба на Ромите кон институциите, една од причините зошто има проблем со користењето на услугите од овие институции од страна на Ромите.
Најдобри резултати се постигнати во образованието и политиката се спроведува и натаму за да биде успешна инклузијата и да даде резултати. Според експертот, проблеми имало и во Министерството за транспорт и врски. Досега, според експертот, парите знаеле да се делат и во „четири очи“ на самиот крај на годината. Сега има многу посериозни критериуми за тоа како се објавува и спроведува јавниот тендер за користење на тие пари преку спроведување проекти, појаснува експертот. Таму, пак, главниот проблем во моментот е тоа што има општини што се или незаинтересирани за да ги исполнат техничките услови за добивање на парите (најчесто се жалат дека немаат капацитет во администрацијата на локалната самоуправа за да ги подготват документите) или, пак, тоа го користат како изговор и не се заинтересирани за решавање инфраструктурни проблеми на ромските гета. Иако имало и случаи на спротивставување на неромските заедници кога во одредени општини требаше да бидат лоцирани станбени единици (типски куќи или згради), наменети за решавање на проблемот со домувањето што го имаат Ромите, што, од страна на експертите, може да се означи и како расизам.
Како и да, е парите од еден милион евра на годишно ниво не се доволни, констатираат нашите соговорници, кои помогнаа во составувањето на овој извештај.
Овој напис е изработен во рамките проектот Проверка на фактите за напредокот на Северна Македонија кон ЕУ, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
Крадењето авторски текстови е казниво со закон. Преземање авторски текстови и фотографии од ©DRNKA.MK е дозволено само делумно и со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
