Јужна Африка е првата земја што го пријави во СЗО омрикон сојот на коронавирусот, за кого главната загриженост лежи во шилестиот протеин, кој според првичните информации, има повеќе од 30 мутации па се смета дека е позаразен и полесно се пренесува. Дека омрикон пристигна и во Европа, потврдија Холандија, Белгија и Германија, а го има и во Чешка, Франција, Исланд, Ирска, Италија, Норвешка, Португалија, Шпанија, Швдска, Швајцарија, Луксембург, Грција и во Обединетото Кралство. И Индија ги пријави првите два случаја на омрикон варијантата на својата територија. Случаи потврдени на омрикон варијантата, се пријвени и во Австралија, Боцвана, Бразил, Канада, Хонг Конг, Гана, Израел, Јапонија, Нигерија, Саудиска Арабија, Јужна Кореа, Обединети Арапски Емирати и САД. Со ова, до 4 декември во 38 држави во светот се потврдени случаи на омикрон
Пишува: Мирослава Бурнс
Омикрон – најновата варијанта на коронавирусот којашто Светската здравствена организација ја истражува и ја категоризираше како ,,загрижувачка”, веќе е детектирана во повеќе земји во светот. Најблиску детектираниот случај до Северна Македонија е во Грција, каде досега има еден потврден и повеќе суспектни случаи.
Првиот случај кај јужниот сосед се појави на островот Крит, а според грчкиот министер за здравство Танос Плеврис, грчкиот државјанин неодамна се вратил од Јужна Африка. Епидемиолозите ги следат неговите контакти. Патникот се вратил на 26 ноември, направил брз тест кој бил негативен. Потоа почнал да развива лесни симптоми, а на 29 ноември е потврдено дека е заразен со омрикон варајантата на коронавирусот.
Сè започна на почетокот на ноември, кога докторката од Јужна Африка, Анџелик Кетзи, во нејзината ординација го забележа првиот кластер на млади пациенти студенти, заболени со омрикон. Според неа, пациентите биле со благи симптоми, замор, болки во телото и ,,грло што гребе”. Првите нивни брисеви се земени на 9 ноември и потврдени се како позитивни.
Но, Јужна Африка не е единствената земја во која е регистриран омрикон сојот на коронавирусот и дефинитивно е само првата земја што го пријавила во СЗО. Дека омрикон пристигна и во Европа, потврдија Холандија, Белгија и Германија. Во овие три земји тестовите покажаа дека примероци тестирани за омрикон, а земени меѓу 19 и 23 ноември, се покажале како позитивни.
И Индија ги пријави првите два случаја на омрикон варијантата на своја територија. Според индиските здравствени власти, еден од нив, е 66 годишен човек од Јужна Африка, кој патувал, а вториот е 46 годишен доктор од градот Бенгалуру кој немал историја на патувања.
Од европските земји, Чешка пријави еден случај на омрикон, Франција двајца, Исланд еден, Ирска еден, Италија деветмина, Норвешка четири, Португалија 14, Шпанија 3, Швдска четири случаи. Во Грција, исто така, го детектираа сојот за кого главната загриженост лежи во шилестиот протеин кој според првичните информации има повеќе од 30 мутации, што значи дека е можно да е позаразен и полесно да се пренесува.
Суспектни случаи, исто така, се пријавени, ама уште се истражуваат. Повеќето од потврдените случаи имаат историја на патување во африканските држави, некои патници користеле конектирачки летови меѓу Африка и Европа, но неколку европски земји пријавија и случаи без историја на патување и без познат контакт со случај позитивен на омрикон варијантата на коронавирусот. Такви се случаите во Германија, Белгија и Обединетото Кралство.
Случаи потврдени на омрикон варијантата, се пријвени и во Австралија, Боцвана, Бразил, Канада, Хонг Конг, Гана, Израел, Јапонија, Нигерија, Саудиска Арабија, Јужна Африка, Јужна Кореа, Швајцарија, Обединети Арапски Емирати, САД и Обединетото Кралство. Со ова, до 4 декември потврдени се случаи во 38 држави. На 4 декември во Луксембург се појави првиот официјален случај, а бројката на позитивни од оваа варијанта порасна на 167 само во Европа.
Засега симптомите се благи
Досега сите случаи за кои се пишува во медиумите или се известува од страна на државите, се или асимптоматски, или со лесни симптоми. Нема регисртирано смртен случај како послеедица на оваа мутација. Во секој случај, варијанта која до пред неколку недели не беше ниту на радарот на светот, со огромна брзина и леснотија успева да затвори граници, да превенира летови или да ги заостри контролните мерки при влез на аеродромите. Израел отиде најдалеку на овој пат, па забрани секакви патувања во земјата од каде било во светот, а ја активираше и антитерористичката опрема. На другиот крај на светот, пак, во САД, за само два дена статусот на омрикон се промени. Во вторникот тој не беше ниту детектиран, а веќе во четвртокот беше најден во пет американски држави.
Кои се можните причини за ширењето на омикрон во светот?
Главната загриженост е во тоа што шилестиот протеин на овој коронавирус, има повеќе од 30 мутации, што може да значи дека е позаразен. Шилестиот протеин е клучен зашто тој му помага и му овозможува на вирусот да ги инфицира клетките во телото. Зошто омикрон е загрижувачки и како коронавирусот мутираше до степен шилесиот протеин да е променет над 30 пати? Мутациите се развиваат спонтано, како што вирусот се реплицира и се шири, но научниците се трудат да разберат како за толку кратко време се случиле толку многу мутации во овој сој на коронавирусот. Веќе има студии кои потврдуваат дека омрикон има трипати поголема шанса да реинфицира луѓе што го прележале вирусот.
Додека вирусолозите се обидуваат да дознаат како мутациите во шилестиот протеин се случиле, кога и кои услови го забрзале тоа, јасно е дека тоа се случува под влијание на повеќе фактори. Една можност е вирусот омикрон да почнал да циркулира во изолирана група луѓе, каде што се променил драматично, па бил пренесен кај поголема група луѓе во разни земји. Можно е вирусот да измутирал во само еден човек, една индивидуа пред да се вдоми во некој друг ,,домаќин”. Таа индивидуа може да била имунокомпромитирана.
Друга хипотеза е дека вирусот измутирал во животно, па повторно се пренел на човек. Во моментот е тешко да се идентификува нултиот пациент, бидејќи коронавирусот омрикон, иако е првпат пријавен од Јужна Африка, не е потврдено дека баш таму и првпат се појавил. Јасно е само дека таму е првпат детектиран, но може да го имало и во други земји порано.
И последната причина поради која коронавирусот можно е да мутирал е тоа што нема еднаква распространетост на вакцините во светот. Директорот на СЗО, Тедрос Адханом на 28 ноември на Твитер напиша:
Варијантата омрикон е рефлексија на пролонгираната вакицнална неправда. Што подолго време ни треба за да доставиме вакцини насекаде подеднакво, толку повеќе време му оставаме на вирусот да циркулира, да мутира и потенцијално да станува поопасен, напиша тој.
Во земјава засега (6.12.2021) не е откриен ниеден случај заразен со омикрон варијантата на коронавирусот.